Projecten

Amsterdam, H.H. Joannes en Ursula 'Begijnhofkapel' - restauratie Cavaillé-Coll-orgel (2009)

« Terug naar Projecten

2009 - Restauratie, reconstructie en overplaatsing van het Cavaillé-Coll-orgel (1879) naar de Begijnhofkapel te Amsterdam na beschadiging door brand.

Historie
Het orgel werd in 1879 door Aristide Cavaillé-Coll geplaatst het Gesticht van Liefde St. Bernardus aan de Oude Turfmarkt in Amsterdam. Op 6 februari 1880 werd het in gebruik genomen. Aan het begin van de twintigste eeuw verving P.J. Adema - het orgel was vanaf de plaatsing bij de firma Adema in onderhoud - de Doublette 2’ door een Aeoline 8’. In 1915 zou het orgel worden overgeplaatst naar de kapel van de nieuwe locatie van Sint Bernardus aan de Nieuwe Passeerdersstraat in Amsterdam. 
In 1967 werd het orgel in de kapel verplaatst waarbij de oorspronkelijke bekroning, ondanks protest vanwege de monumentale status van het orgel, verdween vanwege de beschikbare hoogte. Het jaar daarop voerde Adema/Schreurs schoonmaak- en reparatiewerkzaamheden uit. In 1983/84 werd het orgel door de Adema geheel gerestaureerd waarbij de oorspronkelijke dispositie werd hersteld door het vervangen van de Aeoline door een Doublette 2’.

Brand
Op 5 december 2006 werd het orgel getroffen door een brand. Oorzaak: een brandend lampje achter de afsluitende luiken van de klaviatuur. Als gevolg daarvan raakten de klaviatuur, de rechterzijkant van de kas en de corpora van de grootste pijpen en de frontpijpen zwaar tot onherstelbaar beschadigd

Nieuwe bestemming
Inmiddels was ook bekend geworden dat het bijna 100 jaar oude complex van het verzorgingshuis, thans behorend tot de Osiragroep, op termijn vervangen zou worden door nieuwbouw. Met de Osiragroep werd overeengekomen dat het orgel na restauratie een nieuwe bestemming kon vinden in de kapel van de H.H. Ursula en Joannes op het Begijnhof te Amsterdam. De Begijnhofkapel had de beschikking over een orgel van Bern. Pels & Zn. uit 1930, in 1946 omgebouwd door Adema/Schreurs. Dit orgel werd in 2009 uit de kapel verwijderd.

Herstel
Adema’s Kerkorgelbouw kreeg de opdracht om het Cavaillé-Coll-orgel te restaureren en te reconstrueren. De orgelkast werd geheel hersteld. De bekroning die ten behoeve van plaatsing waarbij van de gelegenheid gebruik werd gemaakt om de in de jaren-60 verdwenen bekroning met kantelen, pinakels en kruis te reconstrueren. De luiken, waarschijnlijk op enig moment ná 1915 aangebracht door Adema en later verwijderd maar bewaard gebleven, werden opnieuw bevestigd. De klaviatuur werd naar voorbeeld van de resterende materialen geheel nieuw gemaakt. De aan de bovenzijde gesmolten frontpijpen werden nieuw vervaardigd evenals de corpora van het grootste binnenpijpwerk.

Inwijding en ingebruikname
Zondag 14 februari 2010 werd het orgel opnieuw ingewijd door de hulpbisschop van Haarlem, monseigneur J.G.M. van Burgsteden sss. Aansluitend werd het orgel in gebruik genomen. met een bespeling door Dr. Ton van Eck waaraan violiste Anne van Eck haar medewerking verleende. Na afloop werd een boekje gepresenteerd over de geschiedenis van het orgel, geschreven door Ton van Eck en René Verwer.

Dispositie (2009)

Clavier C-f3
Montre 8’
Bourdon B: 8’
Flûte harmonique D: 8’
Voix céleste 8’ vanaf c0
Prestant 4’
Doublette 2’
Hautbois 8’ discant
Trompette 8’
Pédale C-g0
En tirasse (aangehangen)
Pédale de combinaison
Appel et renvoi Trompette

Historie

  • 2009 - Ronald van Baekel - restauratie Cavaillé-Coll-orgel

Maker

Ronald van Baekel, Amsterdam/Hillegom
2002 - heden
Meer over deze maker...