Orgels

Bussum, Maria- of Koepelkerk - restauratie Steinmeyer orgel (2012)

« Terug naar Orgels

In 2011 en 2012 werd het G.F. Steinmeyer-orgel (1923) van de St. Clemenskerk in Hilversum door ons gedemonteerd, gerestaureerd en opnieuw opgebouwd in de Koepelkerk in Bussum. Op zondag 30 werd het orgel opnieuw ingewijd. Zaterdag 6 oktober 2012 is het orgel tijdens een speciaal concert officieel ingespeeld.

De Hilversumse Clemenskerk, die in 1996 aan de Rooms-katholieke eredienst werd onttrokken, is sinds 2010 in eigendom van BOEi die het gebouw restaureert en herbestemt voor maatschappelijke doeleinden. Het voor Nederland unieke, en gaaf bewaard gebleven en rijksmonumentale Steinmeyer-orgel was echter nog steeds in bezit van het Bisdom Haarlem-Amsterdam, dat voor het instrument een nieuwe liturgische bestemming zocht. Die werd binnen Het Gooi gevonden in de Bussumse Koepelkerk of Mariakerk waar het een electronium vervangt. Het orgel is door ons gerestaureerd en geheel in zijn oorspronkelijke opzet geplaatst op de begane grond van een van de armen van de grote kruisvormige koepelkerk van de architecten J.Th.J. Cuypers & P. Cuypers jr.. Het orgel is door ons uitgebreid met een Bazuin 16' op een nieuwe windlade achter het orgel. De lade is gemaakt naar voorbeeld van de Violon-lade; voor de Bazuin vormde een gelijknamig register van Steinmeyer uit dezelfde bouwtijd het uitgangspunt. 

Op zondag 30 september is het orgel tijdens de Hoogmis van 10.00 uur ingewijd door Mgr. J. Hendriks, hulpbisschop van Haarlem-Amsterdam. De ingebruikname van het orgel vond plaats op zaterdag 6 oktober 2012. Organisten Ton Koopman en Ton van Eck bespeelden tijdens een drukbezocht inauguratieconcert. Op het programma stonden werken van Bach, Couperin, Brahms, Reger en Karg-Elert en Hoyer.

Het Steinmeyer-orgel werd in 1923 als Opus 1350 gebouwd door de firma G.F. Steinmeyer & Co. te Oettingen/Nürnberg in Beieren. Adviseur bij de bouw was de Nederlandsche Klokken- en Orgelraad. Het orgel werd in de juli van 1923 in gebruik genomen. Nog tijdens de plaatsing, waar directeur Steinmeyer zich persoonlijk mee bemoeide, bleek het pedaal echter over te weinig draagkracht te beschikken, waardoor nog vóór de ingebruikname een houten Violon 16' werd bijgeplaatst. 

Het orgel beschikt over pneumatische tractuur met door Steinmeyer zelf doorontwikkelde taschenladen. Het front is vrijwel geheel sprekend en bevat het pijpwerk van de Octaafbas 8' en de Prestant 8'. Het orgel heeft de tijd, in tegenstelling tot veel orgels uit deze bouwperiode, ongeschonden doorstaan.

Zie ook
Bussum neemt Steinmeyer-orgel in gebruik Orgelnieuws.nl
Website Stichting Vrienden Steinmeyer-orgel Koepelkerk Bussum

Dispositie (2012)

Manuaal I - C-g3
Prestant 8'
Viola di Gamba 8'
Gemshoorn 8'
Holpijp 8'
Octaaf 4'
Mixtuur 2' (III-IV)
Trompet 8'
Manuaal II - C-g3
Bourdon 16'
Vioolprestant 8'
Salicionaal 8'
Celeste 8'
Gedekt 8'
Traversfluit 4'
Piccolo 2'
Sexquialter 2 2/3 (II)
Hobo 8'
Pedaal - C-f1
Violon 16'
Subbas 16'
Gedekt 16' - tr. Man. II
Octaafbas 8'
Bazuin 16' - 2012

Werktuiglijke registers

registerdrukkers- pistonstreden
Pedaal-Koppeling IVaste combinaties MF-F-Tutti Zweltrede Manuaal II - basculetrede
Pedaal-Koppeling IIOplosserRegistercrescendo - rolzweller
Klavier-KoppelAfsluiter handregisters
Suboctaaf Koppeling II - IAfsluiter crescendo
Superoctaaf Koppeling II - IPiano-Pedaal
Superoctaaf Koppeling IITremulo II

Historie

  • 2012 - Ronald van Baekel - restauratie Steinmeyer orgel

Maker

Ronald van Baekel, Amsterdam/Hillegom
2002 - heden
Meer over deze maker...